Wchłanianie zanieczyszczeń atmosferycznych nie pozostaje bez wpływu na stan zdrowotny drzew. Średnia długość życia drzew rosnących w mieście jest o połowę krótsza niż tych, które miały szczęście wykiełkować wśród pól i lasów.
Jedną z najważniejszych funkcji drzew jest neutralizacja wytwarzanych przez człowieka zanieczyszczeń atmosferycznych. Liście drzew działają jak swoiste filtry, wchłaniając w procesie wymiany gazowej powietrze wraz z unoszącymi się pyłami i związkami chemicznymi. Rośliny te działają z zaskakującą skutecznością, ograniczając zapylenie w mieście nawet o 75%.
Na obszarach zurbanizowanych lub przemysłowych drzewa pobierają z gleby i wbudowują w swoje tkanki metale ciężkie, tlenki azotu, ozon, pyły zawieszone oraz substancje biogenne. Towarzyszące roślinom bakterie powodują rozkład związków organicznych, w tym szkodliwych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
Jedno duże drzewo pochłania rocznie taką ilość dwutlenku węgla, jaką wytwarzają dwa gospodarstwa domowe.
Drzewa uczestniczą w redukcji gazów cieplarnianych. W procesie fotosyntezy wykorzystują dwutlenek węgla, w zamian uwalniając życiodajny tlen. Jedno niewielkie drzewo wytwarza rocznie około 118 kg tlenu. Dla porównania, jeden dorosły człowiek w tym okresie potrzebuje około 176 kg tlenu.
Coraz częściej drzewa przyuliczne traktuje się jako swego rodzaju drzewa plantacyjne – czas ich egzystowania uzależnia się od odporności, lokalizacji i tempa wzrostu, po czym następuje całkowita lub etapowa wymiana drzewostanu.
Konieczność rozbudowy lub przeprowadzenia remontu czy rozkopów w okolicy zadrzewień może osłabić prawidłowe funkcjonowanie drzew.
Korzyści z drzew rosnących w mieście to poprawa mikroklimatu, zatrzymanie pyłów i innych zanieczyszczeń, rozpraszanie strumieni silnych wiatrów oraz uciążliwych hałasów, zapewnienie cienia w upalne dni, walory estetyczne.
Drzewa oraz krzewy są podstawowym czynnikiem wpływającym na zachowanie równowagi ekologicznej w mieście. Ich obecność wpływa na bioróżnorodność – nawet wąskie pasma zieleni tworzą korytarze ekologiczne oraz siedliska wielu gatunków roślin i zwierząt, tym samym zapewniając mieszkańcom bliskość środowiska naturalnego.
Powstające przestrzenie zieleni, oprócz pozytywnego wpływu na kształtowanie czynników klimatycznych, zdrowotnych i plastycznych środowiska zabudowanego, stają się przestrzenią społeczną, gdzie każdy może odnaleźć miejsce dla siebie.
60 letnia sosna produkuje tyle tlenu, ile w ciągu doby potrzebują 3 osoby. Buk produkuje tlen dla aż 14 osób.
Najbardziej charakterystyczną cechą platanów jest ich unikalna kora – w kolorze kawy z mlekiem. Dość wcześnie zaczyna się ona łuszczyć wielkimi, cienkimi płatami, które odpadając pozostawiają na pniu i konarach równie wielkie, jasne łaty.
Ze względu na swoją twardość i trwałość, drewno robinii akacjowej służyło dawniej do wyrobu drewnianych gwoździ i śrub.
Nazwę łacińską jarzębu pospolitego Sorbus aucuparia można przetłumaczyć jako jarzębina łowiąca ptaki. Ma to związek z używaniem w dawnych czasach przez ptaszników owoców jarzębiny jako przynęty do wabienia ptaków.
Lipy szerokolistna i drobnolistna są drugimi po dębach najbardziej długowiecznymi drzewami liściastymi w Europie.
Obecność drzew w mieście ogranicza zapylenie nawet o 75%.
Prowadzone badania wykazały, że korzenie roślinności drzewiastej zdolne są przechwytywać biogeny, a także toksyczne związki chemiczne z wód gruntowych, redukując w ten sposób ich stężenia o 50-90%.
Jednym ze sposobów zmniejszania hałasu komunikacyjnego jest stosowanie pasów zieleni. Prawidłowo zaprojektowana zieleń przydrożna tłumi hałas lub jego odczuwanie nawet o połowę.
Zieleń korzystnie wpływa na samopoczucie oraz zdrowie, działa uspokajająco, łagodzi stres.
Ważną funkcją liniowych zadrzewień w krajobrazie otwartym jest osłona przed erozyjnym wpływem wiatru oraz opadów atmosferycznych, a także przed nadmiernym nasłonecznieniem.
Obliczono, że dwa duże drzewa rosnące w mieście obniżają temperaturę powietrza ze skutecznością pięciu dużych klimatyzatorów działających przez dwadzieścia godzin na dobę.
Obecność drzew powoduje obniżenie temperatury powietrza w ich otoczeniu, przy jednoczesnym wzroście wilgotności. Dzieje się tak na skutek transpiracji wody z powierzchni blaszek liściowych. Ilość wody uwolnionej w ten sposób przez jedno drzewo może wynieść w ciągu doby kilkaset litrów.
Zimą drzewa przestają pobierać wodę i składniki pokarmowe z ziemi, gdy robi się cieplej, drzewa „się budzą”, wypuszczają nowe liście, pędy, kwiaty.
Zwierzęta też mogą sadzić drzewa! Na przykład sójka robi sobie zapasy z żołędzi zakopując je pod liśćmi i ściółką. Potem często zapomina gdzie je schowała i z żołędzi wyrastają młode dęby.
Ze względu na swoje owoce, rosnący w Polsce kasztanowiec nazywamy często po prostu kasztanem, tymczasem okazuje się, że popełniamy poważny błąd, bowiem kasztan jadalny jest zupełnie innym drzewem. Warto dodać, że owoce tego drugiego bardzo chętnie jadane są we Włoszech, Francji i w Belgii.
Najczęściej polskie drzewa osiągają wysokość 20-40 metrów, spośród polskich drzew największą wysokość może osiągnąć jodła, najmniejszą drzewa owocowe.
Drzewa w pewnym stopniu tłumią hałas. Do najbardziej dźwiękochłonnych gatunków drzew, pomijając rośliny drzewiaste zimozielone, należą klon, lipa, topola.
